تغییرات پی‌درپی در مدیریت فروش نفت ایران

گزارش‌های رسمی بین‌المللی طی ماه‌های اخیر نشان می‌دهد تولید نفت ایران کاهش یافته و صادرات نیز دچار رکود جدی شده است. بر اساس آخرین گزارش اوپک (MOMR, Aug 2025) تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۴ به‌طور میانگین ۳ میلیون و ۲۵۷ هزار بشکه در روز ثبت شده و در سال ۲۰۲۵ نیز اندکی کاهش یافته است. داده‌های منابع ثانویه اوپک برای ژوئیه ۲۰۲۵ رقم ۳ میلیون و ۲۴۵ هزار بشکه را نشان می‌دهد که حتی ۱۲ هزار بشکه کمتر از ماه قبل است. رویترز نیز گزارش داده تخفیف نفت ایران در یک سال گذشته از ۳ دلار به ۶ دلار افزایش یافته و ذخایر نفت سرگردان از ۵ به ۵۰ میلیون بشکه رسیده است. این آمار بیش از آنکه ناشی از تحریم‌ها باشد، بیانگر سوءمدیریت در وزارت نفت است.

در حالی که وزارت نفت تحریم‌ها را علت اصلی معرفی می‌کند، خریداران آسیایی همچنان در مدار خرید نفت ایران قرار دارند. بنابراین مسئله اصلی، سوءمدیریت در سطح عالی‌ترین ارکان وزارت نفت است. این وضعیت در حالی رخ داده که صنعت نفت مهم‌ترین بخش تأمین ارز کشور محسوب می‌شود و نابسامانی در مدیریت آن به معنای تهدید مستقیم ثبات اقتصادی است.

یکی از نشانه‌های بارز این سوءمدیریت، تغییرات پی‌درپی در مدیریت فروش نفت است. شرکت نیکو طی یک سال سه مدیر عوض کرده و امور بین‌الملل شرکت نفت نیز با تغییرات مشابهی روبه‌رو بوده است. تصمیم‌های متناقض وزیر نفت از تقسیم فروش بین دو شرکت تا تمرکز در یکی و بازگشت دوباره، پیام آشکاری از بی‌ثباتی به مشتریان خارجی مخابره کرده و اعتماد آنان را تضعیف نموده است.

رهبر انقلاب در دیدار اخیر با هیئت دولت هشدار دادند: «باید فروش نفت ما پایدار و قابل پیش‌بینی باشد تا بتوان بر اساس آن برای آینده کشور برنامه‌ریزی کرد.» با این وجود، وزارت نفت به جای پاسخ به این مطالبه، با تصمیم‌های شتاب‌زده و متناقض موجب تشدید بحران شده است؛ بحرانی که امروز تهدیدی بزرگ‌تر از بازگشت تحریم‌ها برای اقتصاد کشور محسوب می‌شود